Uzun zaman önce çorap örmek üzere aldığım yunumu ve her birini başka taraftan toplayıp küçüklerin kendilerine zarar vermelerinden korkarak kaldırdığım beş sisimi elime alarak dinlenmeye karar verdim. Altı yedi yıl evvel bir arkadaş toplantısında karşılaştığımız bir bayan bir yandan bize laf yetiştiriyor, diğer yandan da çorap örüyordu. Pembe beyaz alacalı bir örgü çorap giyinmişti, ördüğü de siyah ağırlıklı beyazla karışık bir çoraptı. Ben bana öğretmesini rica ettim. Beraber gittiğimiz ablam da ördüğünü satın almak istedi. O da bana öğrenemeyeceğimi, ablama da fiyatını ödeyemeyeceğini söyleyince sözlerini garipsedik. İlk isim malzemeleri edinip bir elorgusu kitabından çorap modeli çıkarmak oldu. İtiraf etmeliyim ki çok emek verdim. Hiç örgü bilmeyen için üstelik de o zamanlar zayıf olan almancamla almanca yazılı kitaptan bir model çıkarmak kolay olmadı. Ama başardım. İnsan isterse yapılamayacak hiç bir şey yok. O bayan eğer bana yardımcı olmayı o zaman kabul etmiş olsaydı, şimdi burada onu anarak teşekkürlerimi yollardım.
Kullandığım ipim %95 köyün yünü ve her tonda bulunabilecek alacalı bir ip. Alacalı olması örülürken kendiliğinden oluşan bir deseni ortaya çıkarıyor. Bu ipin Türkiye`de de bulunabileceğini düşünüyorum. Çünkü burada Türk mali çorap yünlerine piyasada rastlıyoruz. İpinizi alırken uygun kalınlıkda sisinizi almayı da unutmayın.
1. aşama:
38 numara ayakkabı giyindiğimden dolayı benim için ideal olan 60 ilmekle başladım. Çoraba ben alman usulü yukarıdan başlıyorum. İlk fırsatta bir ölçü tabelası da vereceğim. Bir şişe 60 ilmek attım. İkinci şişle 15 ilmek ordum. İkinci üçüncü derken dört şişe paylaştırdım. Boşta kalan beşinci şişle birinci sisin ilk ilmeğini örerek bir yuvarlak oluşturdum. Bu şekilde bir yuvarlak sıra ordum.
38 numara ayakkabı giyindiğimden dolayı benim için ideal olan 60 ilmekle başladım. Çoraba ben alman usulü yukarıdan başlıyorum. İlk fırsatta bir ölçü tabelası da vereceğim. Bir şişe 60 ilmek attım. İkinci şişle 15 ilmek ordum. İkinci üçüncü derken dört şişe paylaştırdım. Boşta kalan beşinci şişle birinci sisin ilk ilmeğini örerek bir yuvarlak oluşturdum. Bu şekilde bir yuvarlak sıra ordum.
İkinci sırada iki ileri iki geri örerek ilerledim. Bu kuralı bozmadan çorabimin topuğa kadar olan kısmını istediğim bir uzunluğa getirinceye kadar devam edeceğim. İlk aşamaların fotoğraflarını veriyorum.
Çorap örmek hem beyin cimnastiği hem de dinlendirici bir elişidir. Yünlerle sislerle uğraşmak şehirli kadınlara yakışan bir hobidir. Çorabimin ilerleyen aşamalarını paylaşmaya bu kayıtta devam edeceğim. Eğer denemek isterseniz ve anlayamadığınız bir aşama olursa seve seve yardımcı olurum.
Dünden beri örgüm iki kere sabotaja uğramış olsa da (bugün pazar oldu) ben yılmadım, örgume devam ediyorum. Birincisinde henüz başlamış ve üçüncü resimdeki haliyle masanın üzerine bırakmış bir işle meşguldüm. Bir anda metal singırtısını duymamla bu sesin benim sislerime ait olacağını tahmin etmem çok sürmedi. Deniz sisleri örgüden çekmişti. Yeni başlamış olduğum için dert edinmedim, tekrardan başladım.
Gece de epeyce ilerletip elektrikli şöminenin üzerine bırakmıştım. Sabah işten gelince yine sislerin örgüden ayrılmış olduğunu gördüm. Allahtan babaları çabuk farketmiş olmalı ki düzgünce aynı yere bırakılmıştı. İtinayla sisleri ilmeklere geçirdim. Bu şekilde üstten topuğa kadar örgümü ilerletmeye çalışacağım.
......................
Ben bu yün çorapları neden sevdiğimden bahsetmiş miydim? Kışın ayaklarımı gerçekten sıcak tutması bir yana doğru iple örülmüşse incecik değil, ama alışık olduğumuz yün çoraplardan beklediğimiz gibi çok kalın da olmadığı için kışlık ayakkabılarımızla, bot ya da spor ayakkabısı vs. kullanabiliyoruz. Hava soğuk değilse terletebilir. Evin içerisinde terlik giyme alışkanlığı olmayanlar bu çoraplarla çok rahat edeceklerdir.
2.aşama:
Çorabimi biraz ilerlettim. Belli bir uzunlukta durdum. Yukardan bileğe kadar olan uzunluğu kendimiz ayarlayalım. Ne kadar uzun olsa o kadar makbul gerçi ama ben biraz yavaş ördüğüm için takip edenleri bekletmek istemeyip bu boyda durdum. İki sisi boş bıraktım (yani örmeden beklettim). Kalan iki sisdeki ilmekleri bir şişe taşıdım ve düz olarak 20 sıra ordum. Bu şekilde topuk kısmına başlamış oldum. İleriki aşamasını yarına anlatırım. Fotoğraf vermek gerekirse:
..............................
Günlerden salı ben ancak topuğa gelebildim. en son iki sisi boş bırakıp diğer ikisini birleştirmek suretiyle yirmi sıra ormuştuk.
3. aşama:
Basında 60 ilmekle başlamıştım. O yüzden yirmi sıra ördüğüm siste 30 ilmek olmalı. Arada ilmekler kaybolabiliyor, sayıp kontrol etmek gerek. Otuzu üçe bölelim: 10. Şimdi dikkat: 20 ilmek ordum, geri dönerek 10 ilmek ordum. Tekrar ilerlemeden döndüm 11 ilmek ordum. Böyle her dönüşte sadece bir tane fazla ilmek örerek topuğu oluşturdum ve resimde görülen hale geldi.
4.aşama:
Şimdi iki bekleyen siste 15er ilmek ve üçüncüsünde 30 ilmek var. Her iki yanda açıklık kaldı. Birinci boş kalan sisle ipin tarafında yandaki açıklıktan 13-14 ilmek alacağım, 15 ilmek üzerine öreceğim. Bu üçüncü sisim olacak. Beşinci şişle aynı sayıda diğer yandan ilmek alıp kalan 15 ilmeği beşinci şişe aktaracağım. İki tane 15 ilmekli iki tane de fazla sayıda ilmekli sisim olaacak. fazla sayıda olan iki sis çorabimizin üst kısmına karşılık geliyor.
.......................
Bu hafta çorabimi ilerletemedim. Ama topuk kısmını tamamladım. 4 aşamada anlattığım işlemleri uyguladım. Bir sıra tümden ordum. Şöyle bir görüntü oldu:
5. aşama:
Bazen ağır birisi oturmaya geldiğinde elişi de ağırlaşır, bitmek bilmez derler. Yök gerçi pek vakit de ayıramadım, topuktan ileri gidemedim. Bu aşamadan itibaren beş şişle örmeye devam ediyoruz. Orüs yönümüz hep sağdan sola olmalı. İki sıra örüyoruz. Alt kısmın sağ tarafını bitirmeden 3 ilmek önce şişe iki ilmek alarak birini eksiltiyoruz. Ayağın üst kısmına denk gelen iki sisi hep aynı sayıda örüyoruz. Sol tarafa geçerken bir ilmek örüyoruz. İkinci ve üçüncü ilmeği aynı anda alıp birini eksiltiyoruz. Ormeye devam ediyoruz. Bu şekilde her iki yandan birer ilmek eksilttik. Yine iki sıra örüyoruz. eksiltme işlemini aynen uyguluyoruz. Eksiltme işlemlerini dört sisteki ilmekler başlangıçdaki sayıya gelene kadar devam ediyoruz. Üste gelen sislerde 15er ilmek vardı. Diğer iki sisteki ilmekleri eksilterek benim başladığım 15er ilmeğe düşürüyorum.Daha sonra ayağımızın küçük parmak kısmına kadar örgümüzü eksiltmeden düz olarak devam ettiriyoruz.
.........................................
Örgüm yine sabotaja uğradı. Bugün günlerden ikinci pazar.İki gündür örgümü ilerletmek için çaba gösteriyordum ki Deniz yine ummadığım bir anda sisleri örgüden çekti. Yine yerleştirebildim fakat desende bozulmalara yolaçıyor böyle şeyler.
..............................
6.aşama
Çorabimin ilerlemiş hali. Bugün yarın tamamlanacak. Kesmeleri bitirdim. Bütün sislerde başlangıçtaki kadar ilmek kaldı. Küçük parmağıma kadar olan kısmına dek aynı sayıda düz öreceğim. Daha sonra bitirmek üzere kesmelere başlayacağım.
Yine sabotaj. Örgüye devam edebilmem için önce sisleri bulmalıyım.
....................
Bu çorap bugün kesinlikle bitecek. Bitirme kısmını verdikten sonra inşallah.(ikinci pazar günü)
7. aşama:
Göz kararı veya ölçerek küçük parmağımızın başlangıç yerine ulaştığımızda alttan sağ taraftaki sisi bitirmeye yine üç ilmek kala 2 ilmeği bir anda alarak birini keselim. Sonuncuyu normal orup yeni şişe geçelim. Sadece bir ilmek orup ikinci ve üçüncü ilmeği bir alarak birini keselim. Sisi bitirelim. Üst kısmın diğer sisini son üç ilmeğe kadar normal orelim. İki ilmeği yine birlikte orup birini keselim. Sonuncu ilmeği orelim. Alt kısma karşılık gelen şişe geçince bir ilmek orelim, ikinci ve üçüncüyü yine aynı anda alarak birini keselim. Sisi düz orup bitirelim. Bu sıradaki işlemle 4 ilmek birden eksilterek çorabı küçültmeye başlamış olduk.
4 sıra orelim. Dördüncüde yukarıda anlattığım işlemi tekrarlayıp dört ilmek daha eksiltelim.
3 sıra orelim. Üçüncüde yine aynı kuralı uygulayarak eksiltme işlemini gerçekleştirelim.
İki kere iki sıra orup aynı işlemleri tekrarlayalım.
Elimizdeki sislerde her birinde dörder ilmek kalıyor. Gerisine çorabimi bu aşamaya getirip devam edeyim...
..............
Hafızam beni yanıltmiş olmasın diyerek çorabimi son aşamaya getirdikten sonra devam etmek istedim. Gerçekten de nihayetinde 4 siste 4er ilmek kaldı. Her bir siste birinci ilmeği orup ikinci ve üçüncü ilmeği bir arada alarak birini kestim. Nihayetinde hepsini keserek çorabı bitirdim. Yune uygun kalın üçlü bir tigla kesik kısmı aynı yünden örerek kapattım. Bu aşamada kalın bir iğne de kullanabilirsiniz.
İlk fırsatta ayakkabı numaralarına göre kaçla başlanır, kaç ilmek ilave edilir ve uzunluğu kaç cm olmalı sorularınıza yanıt verecek bir liste de ekleyeceğim. Başta da belirttiğim gibi bu çorap 38 ayakkabı büyüklüğüne göre yapıldı.
Ben sadece düz iplikle çorap örebiliyorum. Çeyizimden ve sonrasında bana hediye gelen çok fazla el örgüsü çorap ve patiklerim vardı. Çoğuşunu giyindim ve bir çoğunu da ben de etrafıma hediye ettim. Kalanlardan birkaç örnek:
Gece de epeyce ilerletip elektrikli şöminenin üzerine bırakmıştım. Sabah işten gelince yine sislerin örgüden ayrılmış olduğunu gördüm. Allahtan babaları çabuk farketmiş olmalı ki düzgünce aynı yere bırakılmıştı. İtinayla sisleri ilmeklere geçirdim. Bu şekilde üstten topuğa kadar örgümü ilerletmeye çalışacağım.
......................
Ben bu yün çorapları neden sevdiğimden bahsetmiş miydim? Kışın ayaklarımı gerçekten sıcak tutması bir yana doğru iple örülmüşse incecik değil, ama alışık olduğumuz yün çoraplardan beklediğimiz gibi çok kalın da olmadığı için kışlık ayakkabılarımızla, bot ya da spor ayakkabısı vs. kullanabiliyoruz. Hava soğuk değilse terletebilir. Evin içerisinde terlik giyme alışkanlığı olmayanlar bu çoraplarla çok rahat edeceklerdir.
2.aşama:
Çorabimi biraz ilerlettim. Belli bir uzunlukta durdum. Yukardan bileğe kadar olan uzunluğu kendimiz ayarlayalım. Ne kadar uzun olsa o kadar makbul gerçi ama ben biraz yavaş ördüğüm için takip edenleri bekletmek istemeyip bu boyda durdum. İki sisi boş bıraktım (yani örmeden beklettim). Kalan iki sisdeki ilmekleri bir şişe taşıdım ve düz olarak 20 sıra ordum. Bu şekilde topuk kısmına başlamış oldum. İleriki aşamasını yarına anlatırım. Fotoğraf vermek gerekirse:
..............................
Günlerden salı ben ancak topuğa gelebildim. en son iki sisi boş bırakıp diğer ikisini birleştirmek suretiyle yirmi sıra ormuştuk.
3. aşama:
Basında 60 ilmekle başlamıştım. O yüzden yirmi sıra ördüğüm siste 30 ilmek olmalı. Arada ilmekler kaybolabiliyor, sayıp kontrol etmek gerek. Otuzu üçe bölelim: 10. Şimdi dikkat: 20 ilmek ordum, geri dönerek 10 ilmek ordum. Tekrar ilerlemeden döndüm 11 ilmek ordum. Böyle her dönüşte sadece bir tane fazla ilmek örerek topuğu oluşturdum ve resimde görülen hale geldi.
4.aşama:
Şimdi iki bekleyen siste 15er ilmek ve üçüncüsünde 30 ilmek var. Her iki yanda açıklık kaldı. Birinci boş kalan sisle ipin tarafında yandaki açıklıktan 13-14 ilmek alacağım, 15 ilmek üzerine öreceğim. Bu üçüncü sisim olacak. Beşinci şişle aynı sayıda diğer yandan ilmek alıp kalan 15 ilmeği beşinci şişe aktaracağım. İki tane 15 ilmekli iki tane de fazla sayıda ilmekli sisim olaacak. fazla sayıda olan iki sis çorabimizin üst kısmına karşılık geliyor.
.......................
Bu hafta çorabimi ilerletemedim. Ama topuk kısmını tamamladım. 4 aşamada anlattığım işlemleri uyguladım. Bir sıra tümden ordum. Şöyle bir görüntü oldu:
5. aşama:
Bazen ağır birisi oturmaya geldiğinde elişi de ağırlaşır, bitmek bilmez derler. Yök gerçi pek vakit de ayıramadım, topuktan ileri gidemedim. Bu aşamadan itibaren beş şişle örmeye devam ediyoruz. Orüs yönümüz hep sağdan sola olmalı. İki sıra örüyoruz. Alt kısmın sağ tarafını bitirmeden 3 ilmek önce şişe iki ilmek alarak birini eksiltiyoruz. Ayağın üst kısmına denk gelen iki sisi hep aynı sayıda örüyoruz. Sol tarafa geçerken bir ilmek örüyoruz. İkinci ve üçüncü ilmeği aynı anda alıp birini eksiltiyoruz. Ormeye devam ediyoruz. Bu şekilde her iki yandan birer ilmek eksilttik. Yine iki sıra örüyoruz. eksiltme işlemini aynen uyguluyoruz. Eksiltme işlemlerini dört sisteki ilmekler başlangıçdaki sayıya gelene kadar devam ediyoruz. Üste gelen sislerde 15er ilmek vardı. Diğer iki sisteki ilmekleri eksilterek benim başladığım 15er ilmeğe düşürüyorum.Daha sonra ayağımızın küçük parmak kısmına kadar örgümüzü eksiltmeden düz olarak devam ettiriyoruz.
.........................................
Örgüm yine sabotaja uğradı. Bugün günlerden ikinci pazar.İki gündür örgümü ilerletmek için çaba gösteriyordum ki Deniz yine ummadığım bir anda sisleri örgüden çekti. Yine yerleştirebildim fakat desende bozulmalara yolaçıyor böyle şeyler.
..............................
6.aşama
Çorabimin ilerlemiş hali. Bugün yarın tamamlanacak. Kesmeleri bitirdim. Bütün sislerde başlangıçtaki kadar ilmek kaldı. Küçük parmağıma kadar olan kısmına dek aynı sayıda düz öreceğim. Daha sonra bitirmek üzere kesmelere başlayacağım.
Yine sabotaj. Örgüye devam edebilmem için önce sisleri bulmalıyım.
....................
Bu çorap bugün kesinlikle bitecek. Bitirme kısmını verdikten sonra inşallah.(ikinci pazar günü)
7. aşama:
Göz kararı veya ölçerek küçük parmağımızın başlangıç yerine ulaştığımızda alttan sağ taraftaki sisi bitirmeye yine üç ilmek kala 2 ilmeği bir anda alarak birini keselim. Sonuncuyu normal orup yeni şişe geçelim. Sadece bir ilmek orup ikinci ve üçüncü ilmeği bir alarak birini keselim. Sisi bitirelim. Üst kısmın diğer sisini son üç ilmeğe kadar normal orelim. İki ilmeği yine birlikte orup birini keselim. Sonuncu ilmeği orelim. Alt kısma karşılık gelen şişe geçince bir ilmek orelim, ikinci ve üçüncüyü yine aynı anda alarak birini keselim. Sisi düz orup bitirelim. Bu sıradaki işlemle 4 ilmek birden eksilterek çorabı küçültmeye başlamış olduk.
4 sıra orelim. Dördüncüde yukarıda anlattığım işlemi tekrarlayıp dört ilmek daha eksiltelim.
3 sıra orelim. Üçüncüde yine aynı kuralı uygulayarak eksiltme işlemini gerçekleştirelim.
İki kere iki sıra orup aynı işlemleri tekrarlayalım.
Elimizdeki sislerde her birinde dörder ilmek kalıyor. Gerisine çorabimi bu aşamaya getirip devam edeyim...
..............
Hafızam beni yanıltmiş olmasın diyerek çorabimi son aşamaya getirdikten sonra devam etmek istedim. Gerçekten de nihayetinde 4 siste 4er ilmek kaldı. Her bir siste birinci ilmeği orup ikinci ve üçüncü ilmeği bir arada alarak birini kestim. Nihayetinde hepsini keserek çorabı bitirdim. Yune uygun kalın üçlü bir tigla kesik kısmı aynı yünden örerek kapattım. Bu aşamada kalın bir iğne de kullanabilirsiniz.
İlk fırsatta ayakkabı numaralarına göre kaçla başlanır, kaç ilmek ilave edilir ve uzunluğu kaç cm olmalı sorularınıza yanıt verecek bir liste de ekleyeceğim. Başta da belirttiğim gibi bu çorap 38 ayakkabı büyüklüğüne göre yapıldı.
Ben sadece düz iplikle çorap örebiliyorum. Çeyizimden ve sonrasında bana hediye gelen çok fazla el örgüsü çorap ve patiklerim vardı. Çoğuşunu giyindim ve bir çoğunu da ben de etrafıma hediye ettim. Kalanlardan birkaç örnek:
................................
bütün aksiliklere rağmen çok iyi iş çıkarmışsınız. tebrikler
YanıtlaSil